Ook voor een tomaat geldt: ’je bent wat je eet’.
Een vraag die ik regelmatig krijg: ‘Is het nodig om supplementen te slikken als je al gezond leeft?’ Goeie vraag. Voordat ik hier antwoord op geef, stel ik altijd eerst de wedervraag: ‘Wat is gezond leven?’ Dan blijkt vaak al snel dat de ideeën daarover erg ver uiteen liggen en dat gezond leven vandaag de dag nog helemaal niet zo eenvoudig is. Als je alleen al kijkt naar voeding zie je dat het grootste gedeelte van wat we in het westen eten niet bijdraagt aan gezondheid. Ons westerse dieet bestaat voornamelijk uit granen, geraffineerde producten en suiker. Hier zit amper tot geen voedingswaarde in. Lege calorieën dus. Vulling, in plaats van voeding.
Stel dat je inderdaad een gezond leefpatroon hebt. Je eet vooral groenten, fruit, voldoende eiwitten en gezonde vetten. Je beweegt zo’n drie keer in de week en je komt genoeg in de zon. Daarnaast heb je een baan die bij je past, een sociaal leven en een fijne relatie (met jezelf vooral). Zelfs dan kan ik aanraden om af en toe wat bij te slikken uit een potje. Ik ga vertellen waarom. De uitleg die ik ga geven kun je samenvatten in een woord: roofbouw. We plegen roofbouw op onze aarde en (dus) op onszelf.
Uitgeputte akkerbouw
Mineralen komen niet vanzelf in planten. Ze worden door de planten uit de grond gehaald. Door de intensieve landbouw is de bodem uitgeput aan het raken. We gaan mild gezegd niet zo fraai om met onze aarde. Hierdoor hebben onze groenten en fruit ook veel minder voedingsstoffen tot hun beschikking. VaaK zijn ze zelfs ronduit giftig.
In de afgelopen 20 tot 30 jaar is de aanwezigheid van mineralen fors teruggelopen in onze groenten, soms wel met meer dan de helft. Uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt dat onze groente nauwelijks nog een essentieel micronutrient als selenium bevat. Dit wordt al in 2008 gepubliceerd bij Radar (1). We putten de grond uit en we maken het giftig door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en mest. Gif afbreken kost de lever enorm veel energie. Dus aan de ene kant bevat voedsel minder nutriënten en aan de andere kant gebruiken we deze nutriënten voor het afbreken van lichaamsvreemde stoffen die we op de gewassen spuiten. Het mes snijdt dus aan twee kanten en niet in ons voordeel. Een goede reden om biologisch te gaan eten.
Ploftomaten
Naast dat we van alles heel veel willen produceren, willen we ook nog eens het hele jaar door alles kunnen eten. Er wordt daarom veel geïmporteerd en opgekweekt in kassen. Vaak staat groente niet eens in echte grond maar in kunststof. Er komt geen zonlicht binnen en de tomaat wordt niet blootgesteld aan ‘uitdagingen’ zoals wind, insecten en hagel. Zij hoeft in reactie daarop ook geen beschermende stofjes aan te maken, er is namelijk helemaal geen reden toe. Deze beschermende stofjes, ook bekend als bioflavonoïden, zijn ook ónze beschermstofjes. (Zie ook mijn column ‘Kleuren uit de natuur’.)
Een gewas dat niet is blootgesteld aan zonlicht en natuurlijke weersomstandigheden kun je dus vergelijken met een plofkip. Het is snel opgekweekt, ziet er mooi uit, maar is een lege huls. Een ploftomaat met amper voedingswaarde. Dit is dus meteen een goeie reden om seizoensgebonden te gaan eten.
Wat is gezondheid?
Nu kom ik terug op het stuk ‘gezond leven’. Als je al weet wat dat is, blijft het ingewikkeld omdat we vaak niet goed weten waar ons voedsel vandaan komt, wat er precies op gespoten wordt en wat de voedingswaarde is. Gezondheid heeft echter niet alleen te maken met voeding. Ook leefstijl speelt een evenredige rol net als omgevingsfactoren. Wat je denkt, is (minstens) net zo belangrijk als wat je eet. De grootste nutriëntenrover van deze tijd is de chronische leeuw.
Ik heb het over stress.
Stress
Heb jij stress? Hypotheekstress, relatiestress, opvoedstress, bacteriestress of wat voor stress dan ook? Dit kost heel veel energie. Energie is niet gratis! Stress kost heel veel grondstoffen, vitaminen en mineralen. Daarnaast, wanneer je onder grote druk staat dan werkt je spijsvertering nauwelijks. Spijsvertering kost ook heel veel energie. Stel je wordt achternagezeten door een leeuw, zou de energie dan naar de spieren gaan of naar het spijs verteren? Het gaat natuurlijk naar je spieren. Er wordt dan energie bespaard op de vertering zodat je hard weg kunt hollen. Dit is een heel nuttig mechanisme, maar niet als je de hele dag achterna wordt gezeten door een ingebeelde leeuw. Je lichaam weet namelijk het verschil niet tussen een echte, of een ingebeelde leeuw. Besef dus goed dat wanneer je de oorzaak of de stressor niet aanpakt, jouw lichaam continu in de ‘fight or flight’ stand staat. Je voelt je onrustig en je spijsvertering ligt op zijn gat. Heeft het dan geen zin om gezond te eten als je stress hebt? Tuurlijk wel! Alleen je lichaam kan er niet optimaal van bouwen.
We staan momenteel collectief onder grote stress. De ene ramp is nog niet voorbij of de volgende dient zich alweer aan. En we weten natuurlijk best dat de meesten van ons helemaal niet naar een bleekselderij grijpen bij stress. Veel vaker kiezen we iets waar we snel energie van krijgen, dat ook nog eens een beloningsgevoel en troost geeft. Al is dat maar van korte duur.
Verhoogde behoefte
Dan heb je nog groepen mensen die een verhoogde behoefte hebben aan micronutriënten en mensen die bepaalde stoffen niet binnenkrijgen door leefstijl. Denk aan vegetariërs, veganisten, kinderen in de groei, vrouwen die zwanger willen worden of het al zijn, sporters, oudere mensen, mensen die roken, mensen met overgewicht of mensen die willen detoxen.
Als je dit optelt bij de verarmde kwaliteit van ons voedsel, de hoge mate van stress en de lege calorieën die we in de supermarkt, dan is de optelsom zo gemaakt dat veel mensen lijden aan gebrekziekten. Om deze gebreken op te heffen heb je meer dan een onderhoudsdosis vitaminen en mineralen nodig om het tekort aan te vullen. Dat ga je nooit uit de plofbroccoli van de supermarkt halen en zelfs niet uit eentje van de biologische groentekraam.
Voor mij dus redenen genoeg om af en toe iets uit een potje te slikken.
Ineke Eebes
Orthomoleculair Natuurgeneeskundig Therapeut
Deze columns zijn niet ter vervanging van medische behandelingen. Bij klachten raadpleeg altijd uw arts of specialist.
Bronvermelding
