‘Your diet is your bank account. Good foodchoices are good investments.’ – Bethenny Frankel
Ineens niet meer goed tegen alcohol en koffie kunnen of heel geleidelijk merken dat het steeds slechter valt, herken je dat? Je kunt minder hebben, maar bereikt hetzelfde effect. Koffie maakt je misselijk of je gaat zweten en bent opgefokt. Waar dit vroeger bij 3 koppen gebeurde, is dit nu al na anderhalf kopje. Bij alcohol ben je eerder aangeschoten en je katers zijn vele malen erger dan je gewend bent. Ook duurt het langer voor je bent herstelt. Je denkt: ‘Ik kan er niet meer tegen’ en je neemt jezelf weer voor: ‘Ik drink nooit meer’.
Niet meer tegen alcohol en koffie kunnen (er sterker dan normaal op reageren) is een van de signalen van chronische stress en een mogelijk tekort aan een belangrijk aminozuur dat hierin de hoofdrol speelt. Eerst iets over ‘gewone’ stress. Bij acute stress wordt er een cascade opgestart die het mogelijk maakt dat je het overleeft. Glutamaat speelt hierbij een grote rol. Glutamaat is een neurotransmitter die maakt dat we in een klap op scherp staan en kunnen handelen. Rennen of vechten (en in sommige gevallen bevriezen).
De vele rollen van glutamine
Glutamaat is opgebouwd uit onder andere glutamine, een aminozuur. Als de stressreactie is uitgedoofd (en we hebben het overleefd) wordt glutamaat omgezet in GABA, ook een neurotransmitter. Deze is verantwoordelijk voor ontspanning, rust en regeneratie. Een stressreactie gaat altijd voor op ontspanning. Eerst overleven, dan leven. Klinkt logisch toch?
Glutamine is ook een grondstof voor glutation. Dit is de belangrijkste antioxidant van de lever. De lever is verantwoordelijk voor het afbreken van cafeïne en alcohol. Glutamaat maken gaat, overlevingstechnisch gezien, voor op detoxen. Glutation kan pas gemaakt worden wanneer er voldoende glutamine aanwezig is, en wanneer niet alles op wordt gemaakt aan glutamaat.
Dan speelt glutamine ook nog een belangrijke rol in de opbouw van je darmwand en je maagwand en is het een brandstof voor het immuunsysteem.
Tekorten
Stress is goed, het is een overlevingsmechanisme. Chronische stress niet. Dit breekt je lichaam langzaam af. Wanneer al jouw energie naar de aanmaak van stresshormonen gaat, heb je op een dag niet meer genoeg over voor de luxere zaken zoals ontspannen en plezier maken. Als je de hele dag glutamaat moet maken en je immuunsysteem op alert staat, gaat dit ten koste van een aantal processen.
1: Glutamaat wordt niet meer omgezet in GABA. Je herstelt steeds langzamer en krijgt last van slaapproblemen, spiertrillingen of kramp, pijn in je gewrichten en hartkloppingen. Later krijg je ook last van angsten en paniekaanvallen.
2: Glutation wordt steeds minder aangemaakt. Je lever kan steeds minder goed regenereren en wordt niet meer beschermd door glutation. Je lever krijgt dus steeds meer moeite met het afbreken van toxische stoffen, waar cafeïne en alcohol ook onder vallen (jammer hè). Cafeïne en alcohol blijven langer in je bloed (werken dus langer) en het detoxen gaat een stuk langzamer. Dit vertaalt zich in het gevoel er niet meer tegen te kunnen. In feite kun je gewoon met minder toe.
3. Je immuunsysteem krijgt niet meer genoeg brandstof om te functioneren en zwakt af. Dit werkt ontstekingen in de hand. Ontstekingen, aan de andere kant, trekken het immuunsysteem leeg waardoor het niet meer vol gas los kan bij acuut gevaar. Denk bijvoorbeeld aan voedselvergiftiging.
4. De darmwand wordt doorlaatbaar. Dit staat ook wel bekend als leaky gut. Bij een leaky gut gaat de darmwand open staan als gevolg van een stressreactie en ontstekingen. Hierdoor kunnen micro-organismen, endotoxinen en onverteerde voedselresten in de bloedbaan komen. Dit wekt weer een immuunreactie op.
Bronnen van glutamine
Glutamine halen we uit voeding en wordt door je lichaam zelf gemaakt. Het behoort daardoor tot de semi-essentiele aminozuren. Wanneer de vraag naar glutamine hoog is en je lichaam kan het niet bijhouden dan wordt het door ons hyperintelligente systeem vrijgezet uit spieren. Dat is niet zo erg, tenzij dit lang duurt. Dan hou je geen spieren meer over. Het is daarom belangrijk om voldoende glutamine uit je voeding te halen. Dit geldt zeker voor mensen die moeten herstellen van een operatie, brandwonden, chemotherapie, maar ook voor mensen die ouder worden of wanneer je een chronische leeuw achter je aan hebt zitten in de vorm van een slecht huwelijk of een baan die niet bij je past. Voedingsbronnen van glutamine zijn: eieren, noten, vlees, vis, schaal- en schelpdieren, melk, bonen, ricottakaas, donker bladgroen, rode kool, yoghurt, peterselie, asperges, wortels, tofu en spinazie. Welke bronnen voor iemand de beste zijn hangt af van de specifieke omstandigheden van die persoon. Bij stressvolle perioden is een proteïneshake als aanvulling op je voeding een goeie manier om extra aminozuren binnen te krijgen.
Bij een doorlaatbare darm is het mogelijk om glutamine therapeutisch in te zetten. Het is dan wel raadzaam om dan eerst te kijken waar jouw glutaminelek zit. Wil je de darmwand repareren zul je moeten zorgen dat jouw chronische stressor (grotendeels) is opgelost. Doe je dat niet, dan zal de glutamine die je inneemt omgezet worden in glutamaat en wordt je juist gejaagd en angstig. Dan is meer, alleen maar minder.
Ineke Eebes
Orthomoleculair Natuurgeneeskundig Therapeut
.
