Het Posttraumatisch Stresssyndroom is wanneer iemand klachten blijft houden na het doormaken van een traumatische ervaring. Hoe kan het dat de ene persoon na het doormaken van een trauma geen klachten overhoudt, waar een ander met een gelijke ervaring soms levenslange ernstige beperkingen ervaart? Dit heeft alles te maken met het stofje GABA. Dit is ons ontspan en herstelstofje, maar het is ook ons loslaatstofje.
Bij het doormaken van een trauma legt deze ervaring een route af door ons zenuwstelsel. De beschikbaarheid van de neurotransmitter GABA bepaalt of het trauma blijft plakken of kan worden losgelaten. Met blijven plakken bedoel ik dat het trauma een angst- of stresspatroon wordt. Dit patroon wordt opgeslagen in het onderbewuste en kan op die manier door van alles worden getriggerd zoals een geluid of een geur. Wanneer er op het moment van de impact wel voldoende GABA is kan het trauma worden verwerkt. Verwerken betekent dat het trauma in het korte termijngeheugen wordt losgekoppeld van angstpatronen. Of iemand wel of geen last krijgt van een posttraumatische stressstoornis heeft dus te maken met de neurologische biochemie op dat moment en de beschikbaarheid van voldoende GABA. Wat veroorzaakt een tekort een GABA?
Voeding
Gluten. Een gedeelte van de bevolking maakt antistoffen op gluten. Gluten verminderen de werking van het enzym dat glutamaat omzet in GABA.
Suiker. Bij een lage bloedsuikerspiegel wordt glutamaat vrijgezet en GABA geremd. Glutamaat is ons stresshormoon en geeft stress, angst en onrust.. Het bereidt ons voor op vechten of vluchten. Dit verklaart dat mensen met hypoglykemie (insulineresistentie) ‘hangry’ (hongerig en agressief) worden. Veel koolhydraten en suiker eten verlaagt GABA en verhoogt glutamaat. De kans dat trauma resulteert in posttraumatische stress is groter bij mensen met bloedsuikerspiegelproblemen.
MSG. (E621 oftewel glutamaat) is een smaakversterker die wordt toegevoegd aan de meeste kant en klare voeding. In troostvoeding zit vaak veel glutamaat en bestaat veelal uit suikers en snelle koolhydraten. Dit geeft verlaging van GABA en het vrijzetten van glutamaat. Daarnaast zorgt het voor een insuline- en dopamineresistentie waardoor ons beloningscentrum steeds moeilijker geactiveerd wordt. Dit werkt eetverslaving in de hand. Trauma gekoppeld aan een emotionele eetverslaving is iets dat men vaak ziet.
Medicatie
Angstremmers en slaapmedicatie zorgen al binnen een week van gebruik voor een GABA-resistentie. Vaak is juist trauma de reden van het nemen van deze medicatie, maar uiteindelijk werkt dit averechts. Het werkt ook maar heel even omdat het inderdaad wel GABA vrijzet, echter, na een week wordt je al resistent en vergroot dit juist het probleem. Dit geld ook voor bepaalde pijnstillers die onder de opiaten vallen en voor paracetamol. Hoewel het bij paracetamol om andere stofjes gaat is het effect hetzelfde.: resistentie. Om deze reden kunnen pijnstillers verslavend zijn. Andere middelen die een GABA resistentie veroorzaken zijn: cannabis, roken en alcohol.
Resistentie is het substraat voor verslaving. Bij een resistentie is de stof wel aanwezig, maar kan het zijn werk niet doen omdat het niet toegelaten wordt in de cel. Met andere woorden, je hebt steeds meer nodig voor hetzelfde effect. Alles dat zonder inspanning snel GABA vrijzet zal leiden tot een resistentie. Dit geld ook voor andere neurotransmitters en hormonen.
Chronische pijn
Ernstige aanhoudende vormen van stress, waarvan pijn er ook een is, zorgt voor een GABA-resistentie.
Overmatig gamen
De stress die overmatig gamen oplevert beschadigt de hippocampus, waar emotieverwerking en het geheugen plaats vindt. Gamen leidt tot uitputting van dopamine, endorfine, insuline en GABA.
Histamine
Histamine kennen de meeste mensen wel als de stof die betrokken is bij een allergische reactie. Het veroorzaakt jeuk, roodheid, hitte, en zwelling. Kortom, een ontstekingsreactie. Histamine versterkt het vrijzetten van glutamaat maar andersom stimuleert glutamaat ook weer het vrijzetten van histamine waardoor de omzetting van glutamaat naar GABA blokkeert. Veel histaminevrijzetting betekent dus weinig GABA, waardoor je gevoeliger wordt voor trauma. Andersom veroorzaakt trauma ook meer histaminevrijzetting. Trauma maakt dus gevoeliger voor allergieën. De combinatie van hyperhistamine en glutamaatdominantie is ook een van de kenmerken bij ADHD.
Er zijn nog meer voeding-en leefstijl factoren die bijdragen aan een disbalans in glutamaat en GABA. Hier heb ik de belangrijkste genoemd waarmee ik duidelijk wil maken wat het belang is van GABA en een juiste verhouding tot glutamaat en hoe makkelijk het in onze maatschappij eigenlijk is om deze balans te verstoren, met alle gevolgen van dien. Voeding en leefstijl zijn niet de enige factoren die een rol spelen bij PTSS. Trauma dat al opgelopen is in eerdere generaties binnen jouw familielijn spelen een hele grote rol.
INTERGENERATIONEEL TRAUMA
Trauma is erfelijk. Wanneer trauma niet is verwerkt, wordt dit in het celgeheugen ingeprent en veranderd DNA-structuren. Een trauma kan dus op DNA-niveau worden doorgegeven. Er zijn ondertussen meerdere onderzoeken gedaan naar intergenerationeel trauma. Een daarvan die aantoonde dat trauma kan worden doorgegeven van generatie op generatie was het zogeheten ‘Kersenbloesemonderzoek‘.
Trauma veroorzaakt een epigenetische aanpassing waardoor je minder GABA maakt. Tegelijk kun je moeilijker glutamaat omzetten in GABA. Glutamaat is de neurotransmitter die wordt vrijgezet bij stress. en het is dit stofje die trauma en negatieve ervaringen uiteindelijk verankert in het angstgeheugen van de cel.
Ook in de baarmoeder kan een situatie ontstaan waarbij het ongeboren kind al geprogrammeerd wordt om gevoeliger te reageren op stress. Wanneer de moeder veelvuldig blootgesteld wordt aan stress en de omgeving door de baby (via de moeders stresshormonen) als onveilig wordt ervaren tijdens de zwangerschap treden er al resistenties op waardoor het kind gevoeliger zal zijn voor GABA- en insulineresistentie. De baby wordt daardoor anders ‘afgesteld’ en is daardoor gevoeliger voor PTSS, maar ook voor ADHD, verslavingen en diabetes type II. Overmatig suiker en geraffineerde producten eten tijdens de zwangerschap geeft trouwens ook dit effect.
Wat te doen?
Of iemand wel of niet een posttraumatisch stresssyndroom oploopt, is afhankelijk van de aanwezigheid en werking van GABA op het moment van de impact en wordt bepaald door erfelijke aanleg (intergenerationeel trauma of aangeboren resistenties) in combinatie met voeding en leefstijlfactoren.
Bij PTSS is het leed natuurlijk al geleden. Het trauma is al ingeprent. Dit heeft vaak zoveel impact dat iemand niet in staat is zijn volle potentie te leven. Dat is jammer want meestal kun je prima helen van trauma. Of dit een trauma is dat je zelf hebt opgelopen of een trauma dat is overgedragen door een van je voorouders, dit vraagt dezelfde benadering, namelijk lichaamswerk. Omdat trauma wordt opgeslagen in het onderbewuste is psychotherapie niet voldoende. Het kan helpen om jezelf te begrijpen en relativeren, maar het zal er niet voor zorgen dat het trauma loslaat. Dat komt omdat de frontale cortex (rede en communicatie) niet communiceert met het limbisch brein, waar angst is opgeslagen. Je zou kunnen zeggen dat deze verschillende hersendelen een andere taal spreken. Kortom: je kunt je niet uit een trauma kletsen. Dat is ook wat je ziet in de geestelijke gezondheidszorg bij een bepaalde groep ernstig getraumatiseerde mensen. Dit worden draaideur patiënten. Ze blijven hun hele leven terugkomen. Het is fijn dat het kan, maar niet wenselijk en onnodig.
Lichaamswerk
We zijn vaak bang om mensen aan ervaringen bloot te stellen die hun trauma triggeren. Mensen met angstige herinneringen willen er vaak niet meer over praten of aan denken. Ze willen het niet meer herbeleven. Toch zit daar juist wel de oplossing. Onze cellen zijn een opslagplaats van informatie. Het is ons onderbewuste reservoir van overtuigingen en ervaringen. We reageren vaak vanuit overlevingsmechanismen die we onszelf hebben aangeleerd vanuit ervaringen uit het verleden. Omdat deze ervaringen in het onderbewuste zijn opgeslagen belemmert dit ons om in het hier in nu te zijn wie we graag willen zijn en vrij te zijn in ons reactiepatroon.
Om angstige ervaringen in het verleden te transformeren (verandering van denken, voelen en handelen) is het belangrijk ze in het hier-en-nu te verwerken. Voor die verwerking is het nodig ze (opnieuw) te ervaren. Het gaat er om dat onafgemaakte gevoelens kunnen worden afgemaakt. Voor deze verwerking is het niet nodig de trauma’s op te rakelen en ze uitvoerig te beschrijven. Het is niet eens nodig te weten waar het vandaan komt, immers, een trauma kan van een van je voorouders zijn. Dit gaat zelfs tot wel zeven generaties terug. Het boek ‘Trauma’, van Paul Conti beschrijft manieren waarop je trauma kunt afsluiten. Een ander boek dat gaat over het helen van trauma in de familielijn heet ‘Het vooroudermedicijn’, van Daniel Foor.
Interactie
Onverwerkt trauma is chronische stress. Niet alleen mentaal maar ook voor ons lichaam. Continu in de fight-flightstand staan zet de deur wagenwijd open voor ontstekingen. Chronische stress zorgt dat de spijsvertering niet meer naar behoren functioneert. Daarnaast veroorzaakt het een hypepermeabele darmwand. Deze combinatie put je lichaam uit. Voedingsstoffen kunnen niet meer worden opgenomen en doordat de darmwand doorlaatbaar is komen er stoffen in de bloedsomloop die een immuunreactie en daarmee ontstekingen uitlokken. Dit is de aanleiding van heel veel ziektebeelden waaronder fibromyalgie, CVS (Chronisch Vermoeidheidssyndroom), MCS (Multiple Chemical Sensitivity), ADHD, auto-immuunaandoeningen, maar dus ook PTSS.
Heal the world
Zoals je nu kunt begrijpen kunnen lichamelijk-technische zaken zoals voeding de verwerking van trauma beïnvloeden en kan trauma op zijn beurt zorgen voor lichamelijke tekorten waardoor men gevoeliger wordt voor PTSS en andere ziektebeelden. Waar te beginnen? Dit is voor iedereen persoonlijk en dus verschillend. Het maakt niet uit of je begint met gezonder eten of met lichaamswerk. Waar het om gaat, is bewustwording en het maken van een begin.
Wat zo mooi is: wanneer je jouw persoonlijke processen gaat adresseren ga je automatisch beter voor jezelf zorgen. Je staat veel beter in contact met je lichaam en weet op die manier wat er nodig is. En aan de andere kant, door goed voor je lichaam te zorgen zal je meer energie en veerkracht hebben om je diepste angsten onder ogen te komen en daar hulp bij te zoeken.
Het allermooiste aan dit verhaal vind ik dit: traumaverwerking doe je niet alleen voor jezelf. Dit doe je voor je omgeving en voor alle generaties voor en na jou. Wanneer je jezelf heelt, heel je daarmee een hele familielijn en draag je bij aan bewustzijnsverandering van de hele wereld.
In licht, liefde en wijsheid,
Ineke Eebes
Orthomoleculair specialist bij chronische stress
-t daarvan die
